Plek, Ordening en Balans
Over de rol die je inneemt in teams en organisaties
In organisaties en teams speelt voortdurend de vraag welke plek je inneemt. Niet alleen in praktische zin – wát je doet – maar vooral hóe en vanuit welke innerlijke beweging je handelt. Vanuit systemisch perspectief onderscheiden we drie plekken die veel invloed hebben op de kwaliteit van samenwerking en op de impact die je als professional kunt maken: de aangeboden plek, de magische plek en de dienende plek.
Aangeboden plek – wat je krijgt aangereikt
De aangeboden plek is de rol of opdracht die je door het team of de opdrachtgever krijgt toebedeeld. Het is de vraag zoals die in eerste instantie wordt geformuleerd, vaak gekoppeld aan jouw zichtbare kwaliteiten.
• Kenmerk: sluit aan bij verwachtingen, herkenbaar en vaak effectief.
• Risico: je gaat mee in de vraag zonder te onderzoeken of deze de kern raakt.
Voorbeeld: je wordt gevraagd om een strategie uit te rollen. Je neemt de opdracht zoals hij is en gaat voortvarend aan de slag.
Magische plek – wat je van nature doet
De magische plek (ook wel: vertrouwde plek) is de plek die diep verbonden is met je geschiedenis. Het is dat wat je als kind leerde doen om gezien of gewaardeerd te worden. Het voelt veilig en vanzelfsprekend, en anderen herkennen jou vaak juist om die kwaliteiten.
• Kenmerk: verleidelijk en vertrouwd, bijna automatisch.
• Risico: je herhaalt patronen die niet altijd passen bij wat nu nodig is. Dit kan leiden tot energieverlies of zelfs verstrikking.
Voorbeeld: in plaats van de strategie werkelijk te toetsen, val je terug op je neiging om te regelen of te pleasen omdat dat van je gevraagd wordt. Dat voelt comfortabel, maar je helpt de organisatie er niet wezenlijk mee vooruit.
Dienende plek – wat werkelijk nodig is
De dienende plek vraagt om een bewuste stap: niet automatisch doen wat je aangeboden wordt of wat vertrouwd voelt, maar kijken naar wat het systeem werkelijk nodig heeft. Soms betekent dit dat je doorvraagt, een ongemakkelijk gesprek voert of zelfs je eigen rol ter discussie stelt.
• Kenmerk: spannend en vaak buiten je comfortzone.
• Kracht: transformerend; juist hier ontstaat beweging en duurzame verandering.
Voorbeeld: je onderzoekt of de strategie de echte vraag raakt. Misschien blijkt dat er eerst onduidelijkheid is over de koers van het leiderschap. Door dit bespreekbaar te maken, lever je veel meer waarde dan door enkel te “leveren” wat gevraagd is.
Waarom dit onderscheid ertoe doet
• Vanuit de aangeboden plek werk je efficiënt, maar vaak oppervlakkig.
• Vanuit de magische plek blijf je in oude patronen hangen.
• Vanuit de dienende plek maak je het verschil: je kiest bewust voor wat het geheel dient, ook als dat spanning oproept.
Het vraagt moed om in de dienende plek te stappen. Het is de plek waar je als professional niet alleen reageert, maar bijdraagt aan échte verandering en balans in het systeem.
Samenvattend overzicht
|
Plek |
Wat houdt het in? |
Tendentie |
Kern |
|
Aangeboden |
Wat team of opdrachtgever je via de vraag aanbiedt |
Comfortabel; sluit aan bij verwachtingen |
Wat er voor je klaarligt |
|
Magische |
Wat je vanzelf en vertrouwd doet, geënt op je geschiedenis |
Verleidelijk; voedt oude patronen, niet altijd passend |
Veilig maar niet altijd dienend |
|
Dienende |
Wat écht nodig is om het systeem in beweging te brengen |
Spannend, transformerend, buiten comfortzone |
De moedige, bewuste stap naar wat nodig is |
Tot slot
Plek, ordening en balans zijn sterk met elkaar verweven. Wanneer jij als professional jouw plek bewust kiest, ontstaat ruimte voor het team of de organisatie om in balans te komen. Het vermogen om de sprong te maken van aangeboden of magische plek naar de dienende plek is een cruciale stap in systemisch werken. Het is een uitnodiging om niet alleen te doen wat gevraagd of vertrouwd is, maar vooral te onderzoeken wat écht nodig is voor het grotere geheel.